چـُـکانی دیوان گریم ءِ براتاں
---------------- --------------------
تـَرینـــــــوک : کریم بلوچ _ تهل
سـَـالاتـَـلـُـک
یک مَرد و جنے هست ات که آهانی دل باز ءَ لوٹت که آهان ءَ چـُـکے به بیت . آهر ءَ آهانی واهگ پوره بوت .
وَهدے که جنین ءَ چک لاپ ات ، وهدے وهدے چه وتی تاگ ءَ ، همساهگ ءِ باگ ئی چارات که اودان سالات ءِ باز نِمه داریں سَر بُر ءَ رست انت .بلے باگ جادوگریں همساهگ ءِ باگ ات که هچ کس هچ کـَدین دل نه کت که اودان مان به بیت .
چیزے وهد گوئست و جنین پگر کت که بارین اے سالات چونین انت . آئی ءِ دل کـَش ات و نِهیپک کت . آئی ءِ رنگ گیش و گیشتر زَرد و زرد بیان بیت . جود _ مَرد _ پریشان بیت و آهر ءَ فیصله ئی کت که شپ ءَ جادوگریں همساهگ ءِ باگ ءَ مان بیان و چیزے سالات ءَ سِندان . هنچو که لوٹـتگ اتئی ، هنچوش ئی کت .
جنین سالاتاں وارت و گیش سالات ئی لوٹت و نهیپک ئی گیش بیت . مرد مجبوری ءَ دگه بَرے هم هما باگ ءَ شُت .
بلے اے بَریں جادوگریں زالک آیرا گِپت :
- هااان ! چون تو دل کتگ که منی سالاتاں به دُزّ ئے ؟ کـُـوارّ ات پیره زال ءَ . تُرُستگیں مرد ءَ ، وتی زال ءِ نهیپک و لوٹ ءِ باره ءَ ، آئیا هال دات .
- به زیر و به بَر چینچو سالات ءَ لوٹ ئے _ جادوگر گوئشت _ بَلے آهانی بَدَل ءَ چـُـک ءَ منا بد ئے .
بیچارگیں مرد ءَ دگه راهے پَشْت نه کپتگ و نیست ات ابید چه ایشی که به مَنّ ایت .
جنین چـِلـّه بیت و چک چه مات بیت . جنین چُکے ات . جادوگر زُرت و بُرت که وَت برودینیت ئی . چو وتی چُک ءِ داب ءَ . آئی ءِ نام ئی « سالاتَـلـُـک » ایر کت .
« سالاتَـلـُـک » رُست و مزن بیت . په زیب و براه بے مٹ و دَروَر ات . هنچو که جادوگر تُرس ات که مبات کس آئیا به گند ایت و نه لوٹـت ئی که کس ءَ آئیا پیش بداریت .
هنچو که جنکو ءَ دوازه سال بیت ، جادوگر آئیا بُرت ماں بَز و تهاریں جنگلے ءَ ماں بُرزیں گواتگرے ءَ بند کت .
وهدے که پیره زالیں جادوگر آئی ءِ گِندُک ءَ شُت ، تَوار ئی کت :
- « سالاتَـلـُـک » ،« سالاتَـلـُـک » وتی ڈکمیں ماپراں جهل ءَ لونج کن .
گـُڑان « سالاتَـلـُـک » چه تاگ ءَ وتی گـُـوَپتگیں و پَلینکیں ماپران ءَ جَهل ءَ لونج ءَ کت و جادوگر آهان ءَ گپت و چه گواتگر ءَ بُرز ءَ بیت .
چنت سال گوئست . یک روچے چه جنگل ءَ شهزاتیں ورنا اے گوئزان ات . باز وَش گـُـٹـیں آواز ئی اِشکت . اے « سالاتَـلـُـک » ءِ آواز ات که شئیراں پر وَتا جَـنـَـگ ات .
چه « سالاتَـلـُـک » ءِ دلکشین آواز ءَ ، شهزات ءِ سار شُت و لوٹـت ئی که آواز ءِ بانُک ءَ وَدی کنت و بگند ایت . په همے هاترا همے گواتگر ءِ چپ و چاگرد ءَ تُرّ وراں و گرداں بیت که گواتگر ءِ راه و دَر ءَ وَدی بکنت . بلے بے آسر ات پرچا که اے برزیں گواتگر ءَ راهے نیست ات !
هر روچ شهزات همے دلکشیں توار ءِ باره ءَ پگر کنان ات و هر روچ شُت همے گواتگر ءِ چپ و چاگرد ءَ ، بلکیں راه و دَرے وَدی به بیت .
یک بَرے شهزاتیں مرد ءَ ، پاد بــِرَمشے اشکت و وتی چیر دات که بزانت که کئی پاد برمش انت و ادان چے کنت . چه وتی چیریں جاه ءَ دیست ئی که پیره زالیں جادوگرے اهت . جادوگر توار کت :
- « سالاتَـلـُـک »،« سالاتَـلـُـک » وتی چیپـُـکاں لونج کن . شهزاتیں مرد دیست که چه گواتگر ءِ تاگ ءَ ، پلینکیں ماپرے لونج بیت و پیره زال چه هما ماپراں برز بیت .
- اه هاااان ! گوں اے ریزیں ماپراں بیت که گوتگر ءَ سَرکـَپ انت _ شهزات پگر کت _ من هم هنچش کناں .
وهدے که پیره زال شت ، شهزاتیں ورنا چه گواتگر ءِ بَن ءَ گوانک جـَت :
- « سالاتَـلـُـک »« سالاتَـلـُـک » وتی ریزیں ماپراں لونج کن !- همائی ءِ ریزیں ماپر ئی گِپت انت و چه گواتگر ءَ بُرز بیت .
« سالاتَـلـُـک » اول ءَ باز تُرس ات ، پرچا که چـِد و پیش آئیا هچ کدین مردینے نه دیستگ ات .
شهزات گوئشت که آئی ءِ جند ، « سالاتَـلـُـک » ءِ گـُٹ و توار ءِ هدوک و بَندیگ انت و چه آئیا دزبندی ئی کت که آئی ءِ دلی دوستی ءَ به مَنّ ایت و وتی دست ءَ همائی ءِ دست ءَ بدنت و گوں شهزانت ءَ سانگ و سیر بکنت .
« سالاتَـلـُـک » ءَ ورنائیں شهزاتیں مرد ءِ جند و هبر چه پیره زالیں جادوگر ءَ هزار سر گیشتر وَش و دوست بیت . په همے هاترا آئی ءِ هبر ئی مَنّ ات و هَو کت .
بلے یک چیزے هست ات که آهاں نزانتگ ات که « سالاتَـلـُـک » چون چه گواتگر ءَ دَرکـَپ ایت و به تَچ ایت .شهزات زبان کت که هر روچ په آئی ءِ چارگ ءَ به ییت و وتی پَجّی ءَ ابریشمیں بندیکے ءِ ٹـوپے بیار ایت . تا که « سالاتَـلـُـک » ریزے به گـُـوَپ ایت و به ریس ایت تا که چه اودان تتک به کنت .
شهزاتیں مرد هر روچ بیگاه ءَ په« سالاتَـلـُـک » ءِ گندگ ءَ آتک و « سالاتَـلـُـک » هم هچ یک هبرے چه وتی گندُک گوں شهزات ءَ ، جادوگر ءَ نه گوئشت . تهنا هنچو یک بَرے چه دَپ ئی دَرکپت :
- تو پرچا چه شهزات ءَ گران ترئے ؟
- چه کجا تو چشیں دلے زُرتگ و ودی کتگ که منا به ریپین ئے ؟ _ جادوگر گرم گپت و چه زَهر ءَ « سالاتَـلـُـک » ءِ ریزیں ماپراں بـُش جَت و بـُرّت انت . جادوگریں پیره زال گوں وتی جادوگری رپک و مندراں « سالاتَـلـُـک » ءَ دوریں و بــرّیں هـَندے ءَ پرینت و پدا بُرّتگیں ماپر ئی زُرت و گل میهے ءَ بَست انت و نِشت و شهزاتیں مرد ءِ وداریگ بیت .
وهدے که شهزاتیں ورنا آتک ، جادوگریں زالک کِـٹی کِـٹی کند ات و گوئشت ئی :
- تئی مـُرگـَـلـُـک ، پـورّ و بال کت و شُت و چـِد و رَند تو کدین آئیا نه گند ئے ...
شهزاتیں مرد چه گم و ڈُکّ ، وتا چه گواتگر ءِ بُرزگ ءَ جَهل سَٹ اِت .
مرد رُستگیں کُنٹـک و ڈنگرانی درچکے ءَ کـَپت و کنٹگاں چماں لـَگـّت انت و چم ئی کور بیت .
- نون چون من هنون وتی « سالاتَـلـُـک » ءَ ودی بکناں . - شهزات نالِت و وَکّ و پــِکّ ئی کت .
شهزاتیں مرد ماهاں همے بَز و تهاریں جنگل ءَ گولاں و سرجناں بیت . چه زهیراں گریواں و نالاں بیت . تا که یک بَرے چه دور ءَ ، باز جوانیں و دلکشیں گـَـٹے ءِ آواز ئی اشکت که باز سوچوکیں و جگر سِندیں زَهیروکاں جَـنـَـگ ات.
چه همے جنینی گـُٹ ءِ آواز ، گـُٹ ءِ بانک ئی پَجاه آرت و شُت تا که زَهیروک جنوک ءَ ودی کنت . تچاں بیت و وتی مهریگیں و زَهیریگیں جَنِک ءِ نام ءَ گوانک جناں بیت .
وهدے که « سالاتَـلـُـک » آئیا دیست ، شهزاتیں مرد ئی وتی امبازاں گپت . چه شهزات ءِ چماں شاده ءِ ارس شِیوَگ و چـَـرّاں بیت انت . چه شادهیں ارساں ، شهزانت ءِ چماں مَیم زُرت و دل روشن بیت . گوں ارسانی گوارگ ءَ چمانی روک و مَیم ودی بیت انت . آهر ءَ شهزاتیں مرد گوں « سالاتَـلـُـک » ءَ سانگ و سیر کت و تا که هست اتنت وَش و گـَل و شادهاں بیت انت و په هر کس ءَ نیکی اش کت .